نوآوری یا انحصار در خدمات پس از فروش؟ ب ام و به دنبال ساخت پیچهای اختصاصی برگرفته از لوگوی کمپانی
برخی خودروسازان به دنبال سادهتر کردن تعمیرات و افزایش دسترسی مالکان به قطعات و فرایندهای فنی هستند. برای مثال مرسدس بنز اخیراً اعلام کرده برای کاهش دردسر تعمیر چراغهای جلو، استفاده از چسب را کنار گذاشته و به سراغ پیچ رفته است. اما در مقابل، ، بعضی برندها ظاهراً مسیر کاملاً متفاوتی را انتخاب کردهاند. رقیب سنتی مرسدس بنز یعنی ب ام و در حال آزمایش ایدهای است که میتواند تعمیرات خودرو را به مراتب پیچیدهتر و پرهزینهتر از قبل کند.
ایدهای عجیب از مونیخ؛ پیچهایی برگرفته از لوگوی ب ام و
بر اساس گزارشی که نشریه آمریکایی اتوبلاگ منتشر کرده، ب ام و مجموعهای از گواهیهای اختراع (موسوم به پتنت) را به ثبت رسانده که در آنها از پیچهایی با سر اختصاصی و الهام گرفته از لوگوی ب ام و استفاده شده است. به جای پیچهای استاندارد و متداول، این خودروساز آلمانی در حال بررسی استفاده از طراحیهای انحصاری است که مستقیماً در نشان گرد ب ام و ریشه دارند.
در این گواهیها مشاهده میشود که سر پیچها درست مانند لوگوی ب ام و به چهار بخش تقسیم شدهاند؛ دو بخش دارای فرورفتگی هستند و دو بخش دیگر حالت تخت یا برجسته دارند. چنین پیچهایی به احتمال زیاد تنها با ابزار مخصوص و اختصاصی قابل باز و بسته شدن خواهند بود.
چهار نوع پیچ متفاوت و غیرمعمول
طبق توضیحات ارائهشده در گواهی ثبت اختراع، ب ام و چهار نوع مختلف از سر پیچ را در نظر گرفته است که شامل مدلهای سوکتی، تخت و گرد میشود. با این حال، وجه اشتراک همه آنها طراحی چهار قسمتی و غیرمتعارفی است که ابزارهای رایج موجود در جعبه ابزار های معمولی قادر به درگیر شدن با آنها نخواهند بود.
در نگاه اول، ایده پیچهای برگرفته از لوگوی ب ام و ممکن است برای استفاده در بخشهای قابل مشاهده کابین یا حتی محفظه موتور جذاب به نظر برسد. اما برای مکانیکها و مالکان خودرو که به ابزار استاندارد متکی هستند، این ایده بیشتر یک دردسر جدید محسوب میشود تا یک نوآوری کاربردی.
تعمیرات سختتر؛ یک پیچ، یک ابزار خاص
استفاده از چنین پیچهایی به این معناست که ابزارهای رایج دیگر کارایی نخواهند داشت و هر کسی که بخواهد به قطعات کلیدی خودرو دسترسی پیدا کند، به ابزار اختصاصی ب ام و نیاز خواهد داشت. این موضوع میتواند تعمیرات ساده را به فرایندی زمانبر و پرهزینه تبدیل کند، مگر آنکه خودرو در نمایندگی رسمی ب ام و یا نزد تعمیرکاران مجهز به ابزارهای خاص این برند سرویس شود.
در محیطهای تعمیرگاهی، این مسئله میتواند مشکلات جدیتر و بیشتری ایجاد کند، چرا که مجموعه ابزارهای استاندارد عملاً بلااستفاده میشوند. حتی احتمال دارد تعمیرکاران حرفهای نیز تنها به دلیل نبود یک پیچگوشتی خاص، از انجام تعمیرات باز بمانند.
واکنش منفی کاربران و علاقهمندان خودرو
همانطور که قابل پیشبینی است، واکنش کاربران اینترنت و علاقهمندان دنیای خودرو به این ایده چندان مثبت نبوده؛ بسیاری از طرفداران ب ام و این طرح را مانعی تازه برای تعمیرات شخصی خودرو دانستهاند. این موضوع سالهاست به یکی از چالشهای اصلی مالکان خودروهای مدرن تبدیل شده است.
برخی کاربران اشاره کردهاند که احتمالاً شرکتهای ثالث به سرعت ابزارهای سازگار با این پیچها را تولید خواهند کرد. حتی تعدادی از کاربران ردیت با لحنی طنزآمیز گفتهاند که نسخههای کپی این ابزارها احتمالاً خیلی زودتر از نصب این پیچها روی خودروهای واقعی، در فروشگاههایی مثل علی اکسپرس و تیمو پیدا خواهند شد!
آیا این پیچهای جنجالی واقعاً به خط تولید میرسند؟
هنوز مشخص نیست که این ایده عجیب ب ام و هرگز وارد مرحله تولید انبوه خواهد شد یا خیر. خودروسازان بزرگ هر ساله صدها پتنت ثبت میکنند که بسیاری از آنها هیچگاه از مرحله طراحی فراتر نمیروند. این طرح خاص در تاریخ ۷ ژوئن ۲۰۲۴ ثبت شده و از ۱۱ دسامبر ۲۰۲۵ در دسترس عموم قرار دارد. در حال حاضر این ایده فعلاً در حد سند و تصویر باقی مانده است.
آیندهای نگرانکننده برای تعمیرپذیری خودروها
چه این پیچهای اختصاصی ب ام و به واقعیت تبدیل شوند و چه در حد ایده بمانند، یک نکته تقریباً قطعی به نظر میرسد و آن اینکه خودروهای مدرن، به ویژه در عصر برقیسازی و فناوریهای پیشرفته، روز به روز تعمیرناپذیرتر میشوند؛ درست مثل تلفنهای همراه که با گذر زمان از قابهای بازشونده به بدنه یکپارچه و غیرقابل بازشو توسط خود کاربر مهاجرت کردند.
آنطور که شواهد و قرائن نشان میدهند وابستگی مالکان به نمایندگیهای رسمی و مراکز خدمات تخصصی در حال افزایش است. نوآوریهایی از این دست اگرچه در ابتدا جالب و جذاب پنداشته میشوند، ولی نگرانیها درباره حق تعمیر و دسترسی آزاد به سرویس خودرو را بیش از پیش پررنگ میکنند.
در شرایطی که صنعت خودرو با شتابی بالا به سمت دیجیتالی شدن، برقیسازی و پیچیدگی بیشتر حرکت میکند، چنین اقداماتی میتواند فاصله میان خودروسازان و مالکان را عمیقتر کند؛ فاصلهای که شاید با یک پیچ ساده آغاز شود، اما پیامدهای بزرگی برای آینده بازار خودرو و موتورسیکلت به همراه داشته باشد.
