یک استاد دانشگاه و پژوهشگر جرمشناسی، پیشگیری از جرم و جرمشناسی کودکان و نوجوانان، معتقد است که بسیاری از قتلها قابل پیشگیری هستند و ریشه در بیتوجهی به علم جرمشناسی و دوره حساس کودکی و نوجوانی دارند.
سید محمد میرپنهان در گفتوگو با مجله اینترنتی مفید، با بیان این که اخبار خشونتهای مرگبار در سطح جهان و ایران نشان میدهد که قتل نه صرفاً یک واقعه ناگوار که نیاز به مداخله پلیسی دارد، بلکه بازتابی از ضعف در ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و علمی پیشگیری از جرم است، گفت: موارد مختلف قتل، از تیراندازیهای گسترده تا قتلهای خانوادگی، زنان و نوجوانان، میبایست توجه جامعه را به ضرورت نگاه علمی به جرم افزایش دهد.
بیتوجهی به جرمشناسی؛ بستر خشونت
این مدرس جرمشناسی، پیشگیری از جرم و جرمشناسی کودکان و نوجوانان افزود: اگر نظام آموزشی، جامعه و قانونگذار به جرمشناسی به عنوان یک علم کاربردی نگاه نکند و با آموزش مناسب در مدرسه و دانشگاه و سطح اجتماع و آگاه سازی عمومی و قانون گذاری هدفمند و کاربردی و نه صرفاً مجازات محور، با هدف پیشگیری، اقدامات مناسب را انجام ندهد، جامعه در مواجهه با خشونت، همواره واکنشی خواهد بود نه پیشگیرانه. قتلهایی که امروز شاهد آن هستیم، در بسیاری موارد نتیجه زنجیرهای از عوامل حل نشده و هشدارهای نادیده گرفته شده است.
بیتوجهی به جرمشناسی کودکان و نوجوانان؛ پرورش مجرم آینده
وی ادامه داد: کودک بزه دیده در صورت عدم رسیدگی کارشناسی و مداخله فوری ( مشاوره، آموزش، اصلاح و بازپروری، … ) مستعد تبدیل شدن به نوجوان بزهکار یا مجرم آینده است. تحقیقات نشان میدهد که سهم قابل توجهی از رفتارهای خشن و حتی قتلها، ریشه در بحرانها و ناهنجاریهای حلنشده دوران کودکی و نوجوانی دارد. اگر این دورهها مورد توجه علمی و اجتماعی کاربردی قرار نگیرند، مسیر شکلگیری بزهکاری فراهم میشود و میتواند به جرایم خشونتآمیز و قتل منتهی شود.
نقش علم پیشگیری از جرم؛ جدی تر از هر زمان
این استاد دانشگاه بیان کرد: پیشگیری علمی از جرم، به جای واکنش صرف، بر تحلیل عوامل خطر، آموزش مهارتهای اجتماعی، حمایتهای خانوادگی و اجتماعی و ایجاد سیاستهای پایدار تکیه دارد.
به گفته میرپنهان، ما باید به جای آنکه فقط درباره قاتل و مقتول حرف بزنیم، درباره جلوگیری از شکلگیری خشونت هم گفتوگو کنیم.
رابطه اقتصاد و فقر با جرمهای خُرد و قتل
وی با بیان اینکه بخش قابل توجهی از جرایم خرد و کلان منجمله قتل و حتی قتلهای ناموسی و انتقامی، ارتباط مستقیمی با مسائل اقتصادی، فقر، شکاف اجتماعی و نابرابری دارد، ادامه داد: هر چقدر فشار معیشتی، محرومیت و نابرابری بیشتر شود، احتمال ورود افراد به رفتارهای پرخطر و بزهکارانه نیز افزایش مییابد.
این جرم شناس اظهار کرد: در کنار همه این موارد، نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران طی سالهای اخیر با بهرهگیری از روشهای علمی، فناوریهای جدید، تحلیل داده و تقویت واحدهای تخصصی، موفقیتهای قابل توجهی در کشف سریع قتلها و دستگیری مجرمان جرائم خشن، سازمان یافته، افراد شرور و اراذل و اوباش داشته است.
وی ادامه داد: این دستاوردها نقش مهمی در افزایش احساس امنیت و کاهش نگرانیهای عمومی ایفا کرده است. با وجود اقدامات موفق پلیس، توجه به ریشهها و پیشگیری علمی ضروری است، زیرا پلیس عموماً در مرحله بعد از وقوع جرم وارد عمل میشود و وظیفه اصلی جامعه و سازمان های مسئول، جلوگیری از شکلگیری رفتارهای خشونتآمیز است.
میرپنهان در پایان بیان کرد: در نهایت قتل یکی از پیچیدهترین چالشهای اجتماعی است و برای کاهش آن باید به علوم جرمشناسی، پیشگیری از جرم و به ویژه جرمشناسی کودکان و نوجوانان توجه اساسی شود. ترکیب نگاه علمی، سیاستهای پیشگیرانه، تقویت نهاد خانواده، حمایت اقتصادی و اجتماعی و همکاری موثر بین نهادهای انتظامی و آموزشی میتواند مسیر جامعه را به سمت امنیت پایدار و کاهش خشونت هدایت کند.
mofidmagazine.ir
