مجله اینترنتی مفید/ایلام دانشآموخته باستانشناسی پیش از تاریخ گفت: نتایج بررسیهای باستانشناسی در تنگه رازیانه و بانگنجه بدره نشان میدهد استقرارهای انسانی از دوران غارنشینی تا قرون اولیه اسلامی در این منطقه ادامه داشته است.
حبیبالله محمودیان در گفتوگو با مجله اینترنتی مفید اظهار کرد: سه محوطه مورد مطالعه شامل محوطه چمرگه چنارباشی، گورستان اسلامی تنگه رازیانه و محوطه بان گنجه مورد بررسی و شناسایی باستانشناسی قرار گرفته است، در جریان اجرای این طرح که توسط هیئت باستانشناسی سازمان میراث فرهنگی استان ایلام و به سرپرستی نگارنده انجام شد، محوطههای مختلفی در شهرستان بدره در دامنههای شرقی ارتفاعات کبیرکوه کشف، شناسایی و مستندسازی شد.
وی خاطرنشان کرد: تنوع آثار در دره کوهستانی چنارباشی استقرار در دورههای مختلف فرهنگی از دوره غارنشینی تا دوران متأخر را نشان میدهد. اقلیم معتدل کوهستانی، منابع آب و بارش مناسب سالانه از دلایل تراکم استقرارها بوده است. استقرارهای عصر سنگ، دوران برنز و محوطههای دوران تاریخی تا قرون اولیه اسلامی در این منطقه از تراکم بیشتری برخوردار است.
این باستانشناس توضیح داد: پدیده طبیعی تنگ رازیانه در ۴۵ کیلومتری مرکز ایلام و در دامنههای شمالی کبیرکوه واقع شده است. این تنگه با مساحتی بالغ بر ۵۷ هکتار دارای لایههای سنگی و فسیلی نادر است و به عنوان یک پدیده طبیعی زیبا و شگفتانگیز در فهرست آثار طبیعی ملی به ثبت رسیده است. وجود گونههای جانوری و گیاهی در این منطقه آن را به عنوان یک منطقه حفاظتشده معرفی میکند. همچنین آبشار دربند در نزدیکی این تنگه قرار دارد.
محمودیان افزود: استقرارهای انسانی و تمدنی منطقه بدره به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود در دامنههای کبیرکوه و نزدیکی به رودخانه سیمره همواره محل مناسبی برای استقرار انسانها بوده است. آثار باستانی و محوطههای تاریخی در این منطقه نشاندهنده سکونت انسانها از دوران باستان تا کنون است. وجود کبیرکوه و رودخانه سیمره به شکلگیری جوامع انسانی کمک کرده و منابع طبیعی مانند آب و جنگل را فراهم آورده است.
وی گفت: محوطه چمرگه چنارباشی در بخش غربی جاده ایلام به بدره و در فاصله دو کیلومتری روستای چنارباشی واقع شده است. در این محل ستونی از سنگ و گچ بهعنوان یادمان مراسم چمر در محدوده گورستانی برجای مانده است. این محل به عنوان یک قبرستان شناخته میشود که در حال حاضر تنها قبر مذکور در آن قابل مشاهده است.
دانشآموخته باستانشناسی پیش از تاریخ تشریح کرد: گورستان دوره اسلامی تنگ رازیانه در فاصله ۳ کیلومتری از روستای چنارباشی و در مسیر جاده اصلی ایلام – درهشهر واقع شده است، مساحت محوطه حدود پنج هزار مترمربع محاسبه شده و در مرکز قبرستان بنای میل که یادمانی برای برگزاری مراسم چمر یکی از بزرگان عشایر منطقه است، خودنمایی میکند، در سطح قبرستان آثار پی دیوار خشکچین با عرض یک متر دیده میشود و ارتفاع میل چمرگه سه متر و به صورت هشتگوش ساخته شده است.
محمودیان بیان کرد: محوطه باستانی بان گنجه در سمت جنوبی جاده ایلام – درهشهر و در فاصله سه کیلومتری پل سهدهنه خرجاور واقع شده است، این محوطه بر فراز تپه طبیعی معروف به بانگنجه و در محدودهای با ابعاد ۳۰۰ در ۵۰۰ متر قرار گرفته است در بخش شرقی بان گنجه آثار پی بنا به صورت خشکچین از مصالح لاشه و قلوهسنگهای رودخانهای مشاهده میشود.
وی یادآور شد: عرض یکی از دیوارها ۱.۲۰ متر اندازهگیری شده و طول یکی از دیوارها شش متر متراژ شده است. احتمال میرود قلعه یا بنای بینراهی، احتمالاً کاروانسرا، در این مکان ایجاد شده باشد زیرا انبوه سنگ و موقعیت جغرافیایی بان گنجه این مسئله را تأیید میکند. سفالهای سطح محوطه از جنس سفالهای خشن با شاموت و خردهسنگ و پوشش گلی هستند و به نظر میرسد متعلق به دوره تاریخی و قرون اولیه اسلامی باشند.
mofidmagazine.ir
