به مجله اینترنتی مفید؛ اگر اهل شوخی باشید، حتما افسانه لولهکش انگلیسی، «توماس کرپر» (Thomas Crapper) را شنیدهاید که گفته میشود توالت را اختراع کرد و نامش برای همیشه با این وسیله گره خورد. حقیقت این است که اولین نمونههای توالت هزاران سال پیش از آقای کرپر وجود داشتهاند. کهنترین توالتهای کشفشده به حدود ۵۰۰۰ سال پیش در بینالنهرین باستان برمیگردد. این توالتها گودالهای سادهای بودند که لولههای سرامیکی بلندی درونشان قرار داشت و فضولات جامد در ته آنها باقی میماند و به خاک اطراف نفوذ نمیکرد، در حالی که مایعات از طریق سوراخهای کوچک به آرامی نشت میکردند. متاسفانه نام کسانی که آنها را طراحی کردهاند در تاریخ گم شده است.
ساخت توالتهای پیچیدهتر
توالتهای پیچیدهتر، نزدیک به هزار سال بعد، در تمدن باستانی «مینوان» یا «مینوسیها» (Minoan) در جزیره «کرت» یونان ایجاد شد. این نوآوری را بعدها رومیها به کار گرفتند.
توالتهای عمومی رومیها، با آن نیمکتهای سنگی ردیفی که روی یک کانال فاضلاب قرار داشتند، یک ویژگی انقلابی داشتند که لولهکشی متمرکز بود. در این سیستم به جای اینکه هر فرد با یک سطل آب کار خود را تمام کند، تمام فضولات با جریانی آرام از آب به یک فاضلاب مرکزی و سپس به رودخانه هدایت میشدند.
انقلاب در دوران ملکه الیزابت
جهش بزرگ بعدی در ساخت توالت تا پیش از سال ۱۵۹۶ میلادی رخ نداد. در این سال، «سر جان هرینگتون» (Sir John Harington) که از درباریان ملکه الیزابت اول بود، اولین توالت سیفونی مدرن را طراحی کرد. او نام اختراعش را «آژاکس» (Ajax) گذاشت. یک نمونه از این توالت در خانه خود هرینگتون و دیگری در کاخ ریچموند نصب شد.
طبق گزارشها، این توالت برای هر بار تخلیه به ۷/۵ گالن (۲۸ لیتر) آب نیازمند بود و یک نقص بزرگ داشت. توالت اختراع هرینگتون فاقد لوله S شکل یا همان شترگلو بود و این یعنی بوی نامطبوع فاضلاب به راحتی به داخل محیط برمیگشت. جای تعجب نیست که آژاکس هرگز محبوب نشد.
کلید حل این مشکل در سال ۱۷۷۵ به دست مخترعی اسکاتلندی به نام «الکساندر کامینگ» (Alexander Cumming) پیدا شد. او اولین حق ثبت اختراع توالت سیفوندار را ثبت کرد. طراحی او شامل لوله S شکل (شترگلو) و یک سیستم شیرآلات پیشرفتهتر بود که شباهت زیادی به توالتهای امروزی ما دارد.
توماس کرپر، تا دهه ۱۸۶۰ وارد صحنه نشد. او بین سالهای ۱۸۸۱ تا ۱۸۹۶، ۹ حق اختراع لولهکشی ثبت کرد؛ اما هیچکدام برای یک توالت کاملا جدید نبود و صرفا اصلاحات ساده لوله بودند.
شاید تجهیزات او که نام «کرپر» (CRAPPER) روی آنها حک شده بود، الهامبخش اصطلاح عامیانه آمریکایی برای توالت در اوایل دهه ۱۹۰۰ شده باشد.
امروز، مهندسان در تلاشاند تا توالت آینده را طراحی کنند. این توالت دستگاهی فوق بهداشتی است که بدون نیاز به شبکه آب و فاضلاب کار میکند. نمونه اولیه آنها با نام «بلو دایورژن» (Blue Diversion)، آب را تصفیه و بازیافت کرده و فضولات را به کود تبدیل میکند تا راهی آسان و سازگار با محیط زیست برای بهبود بهداشت و نجات جان انسانها در کشورهای در حال توسعه باشد.
