فناوری

دنباله‌دار 3IATLAS: سومین بازدیدکننده میان‌ستاره‌ای منظومه شمسی

هیجان‌انگیزترین رویداد اخترشناسی سال، کشف دنباله‌دار ۳I/ATLAS است؛ شیء‌ای میان‌ستاره‌ای که برای نخستین بار در اول ژوئیه ۲۰۲۵ توسط سیستم هشدار آخرین برخورد سیارکی-زمینی ناسا (ATLAS) مشاهده شد. هرچند دنباله‌دارها به‌طور مرتب از کنار زمین عبور می‌کنند (مشهورترین نمونه آن دنباله‌دار هالی است) اما ویژگی منحصربه‌فرد ۳I/ATLAS این است که منشأ آن فراتر از منظومه شمسی ماست و از فضای بین‌ستاره‌ای به اینجا رسیده است.

به مجله اینترنتی مفید و به نقل از BGR، هیجان کشف این دنباله‌دار با مشاهده انتشار سیگنال‌های رادیویی از آن توسط تلسکوپ MeerKAT در آفریقای جنوبی در اواخر اکتبر، همزمان با نزدیک‌ترین گذر دنباله‌دار به خورشید، افزایش یافت. این مشاهده برخی نظریه‌پردازان را به گمانه‌زنی درباره فناوری بیگانگان ترغیب کرد؛ اما واقعیت علمی کاملاً متفاوت است.

سیگنال‌های رادیویی ثبت‌شده توسط MeerKAT، در حقیقت انتقال صوتی نبودند، بلکه ناشی از شکاف‌هایی در طیف رادیویی بودند که مولکول‌های OH (رادیکال‌های هیدروکسیل) ایجاد می‌کنند. این مولکول‌ها، که بقایای آب تجزیه‌شده توسط تابش خورشیدی هستند، در دنباله‌دارهای عبوری از نزدیکی زمین مشاهده می‌شوند و هیچ دلیلی برای فرضیه وجود فناوری بیگانگان باقی نمی‌گذارند. با این حال، این داده‌ها پاسخی به پرسش منشأ ۳I/ATLAS نمی‌دهند.
 

منشأ 3I/ATLAS هنوز مشخص نیست

کشف 3I/ATLAS، سومین مشاهده ثبت‌شده از یک جسم میان‌ستاره‌ای در حال عبور از منظومه شمسی است. در نام این دنباله‌دار، عبارت «۳I» به معنای «سومین میان‌ستاره‌ای» است. پیش از آن، دو جسم میان‌ستاره‌ای دیگر ، 1I/’Oumuamua و 2I/Borisov، به ترتیب در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۹ شناسایی شدند.

 

نکته جالب این است که هر سه بازدیدکننده میان‌ستاره‌ای شناخته‌شده در دهه اخیر کشف شده‌اند، که نشان‌دهنده پیشرفت‌های قابل توجه در فناوری رصد نجومی است. اما در عین حال، داده‌های کمی درباره دنباله‌دارهای میان‌ستاره‌ای در دست داریم. تفاوت جالب دیگر در مسیر حرکت این اجسام است: در حالی که 1I/’Oumuamua و 2I/Borisov از جهت مرکز کهکشان راه شیری وارد منظومه شمسی شدند، 3I/ATLAS از زاویه‌ای عمود وارد شده است.

بر اساس مسیر حرکت، احتمالاً این دنباله‌دار از بخش‌های ناشناخته‌ای از کهکشان سرچشمه گرفته است. ناسا و آژانس فضایی اروپا در حال جمع‌آوری داده‌ها و تصاویر 3I/ATLAS هستند و انتظار می‌رود تا اوایل سال ۲۰۲۶ اطلاعات ماهواره‌ای و کاوشگر بیشتری برای تجزیه و تحلیل آماده شود. هرچند تعیین منشأ دقیق این دنباله‌دار بعید به نظر می‌رسد، مسیر آن مشخص است و خطر برخورد با زمین وجود ندارد. حتی نزدیک‌ترین فاصله آن به ما به خورشید هم نخواهد رسید.
 

گمانه‌زنی‌ها درباره فناوری بیگانگان

ورود یک جسم میان‌ستاره‌ای به منظومه شمسی بلافاصله توجه علاقه‌مندان به موجودات فضایی را جلب کرد. پروفسور آوی لوب از مرکز اخترفیزیک هاروارد استدلال می‌کند که 3I/ATLAS ممکن است بخشی از فناوری بیگانگان باشد. او معتقد است که این دنباله‌دار در مقایسه با دو جسم میان‌ستاره‌ای قبلی، ناهنجاری‌های قابل توجهی نشان می‌دهد؛ از جمله اندازه بزرگتر، سرعت بالاتر و توده گازی حاوی ترکیبات نیکل با آلیاژهای صنعتی.

اما سیگنال‌های رادیویی ثبت‌شده توسط MeerKAT، استدلال لوب را تضعیف می‌کنند و توسط سایر اخترفیزیکدانان به شدت مورد انتقاد قرار گرفته‌اند. آن‌ها یادآوری می‌کنند که دنباله‌دارها اغلب ویژگی‌های غیرمنتظره‌ای دارند و با توجه به تعداد بسیار کم نمونه‌های میان‌ستاره‌ای شناخته‌شده، تعیین عادی یا غیرعادی بودن ویژگی‌ها دشوار است. لوب خود در مقاله‌ای با عنوان «داستان 3I/ATLAS و نوترینوهای استریل» می‌پرسد: «چگونه می‌توان ادعا کرد که متخصص اجرام میان‌ستاره‌ای هستیم، در حالی که تنها دو نمونه شناخته‌شده داریم؟»

به نظر می‌رسد بسیاری از پرسش‌های ما درباره 3I/ATLAS تا زمانی که دنباله‌دارهای میان‌ستاره‌ای بیشتری مشاهده نشوند، پاسخ قطعی نخواهند داشت.

Source link

تیم تحریریه مجله مفید

تیم تحریریه Mofid Magazine با هدف تولید محتوای معتبر، کاربردی و روزآمد فعالیت می‌کند. ما مجموعه‌ای از نویسندگان، پژوهشگران و سردبیران هستیم که تلاش می‌کنیم مطالبی دقیق، قابل اعتماد و الهام‌بخش در حوزه‌های مختلف ارائه دهیم. رسالت ما ارائه محتوایی است که به آگاهی بیشتر مخاطبان کمک کرده و تجربه‌ای ارزشمند برای خوانندگان ایجاد کند.

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا